قدرت زنان
پروژههای بعدی محتوای الهامبخش و جوامعی را نشان میدهند که مروج برابری جنسی و توانمندسازی زنان بودهاند و به نابرابری جنسی در آموزش و در محلکار پایان دادهاند، دسترسی زنان به کلیهی سطوح اتخاذ تصمیمات سیاسی را تسهیل کردهاند و مشارکت زنان را در حل مسالمتآمیز اختلافات، افزایش دادهاند.
اپلیکیشنها، با استفاده رابطهای بازی، ساختارهای بازی و رسانههای اجتماعی، در ادراکات، هنجارها و از همه مهمتر، رفتارهای اجتماعی مداخله میکنند و آنها را تغییر میدهند.
بازی برای مبارزه با خشونت جنسی: مورابا[1]
مورابا (www.playunite.org) یکی از بازیهای موبایل است که هدف آن آگاه کردن و بسیج جوانان بر ضد خشونت جنسی[2] است. این پروژه بخشی از کمپین یونایت[3] برای پایان دادن به خشونت علیه زنان و دختران است که توسط آفروز، دفتر منطقهای زنان سازمان ملل متحد در آفریقای جنوبی، اداره میشود.
پژوهشهای اجتماعی نشانگر آن است که دربارهی عرف قابل قبول در ارتباط دختران و پسران، مانند تجاوز جنسی در مقابل سکس توافقی و استفاده از زور در مقابل بحث دربارهی اختلاف داخلی، هیچ اطلاعاتی وجود ندارد.
آقای مژیولیسی ساخیله ژابا[4] با استفاده از مورابا ذهنیتهایی را که در مورد کلیشههای جنسی، هنجارهای اجتماعی مضر، آداب فرهنگی و فشار همتایان وجود دارد زیر سوال میبرد و به دنبال ایجاد تغییر در رفتارهاست.
این بازی رایگان موبایل در واقع برداشتی از یکی از بازیهای تختهای بسیار محبوب جنوب آفریقا موسوم به مورابارابا[5] (یا اوملابالابا[6] یا شطرنج زولو[7]) است که حالت مسابقهی اطلاعات عمومی به خود گرفته است. در این بازی، با اضافه شدن مولفهی مسابقه، از کاربران خواسته میشود در حین تحصیل و توانمندسازی به پرسشهایی پیرامون خشونت جنسی پاسخ دهند. این مسابقه شامل مفاهیم دشواری است که پذیرش مرزهای قابل قبول، تجاوز به شریک (جنسی) صمیمی، و آزار عاطفی یا اقتصادی از آن جمله هستند.
این بازی کاربران را وادار میکند تا با تشویق گزارشگری و شهادت دادن، فراخواندن دیگران به مداخله و همچنین ترویج رفتار ایمن و استفاده از خدمات امدادی، فعالانه برای تدبیر خشونت جنسی اقدام کنند. این بازی با استفاده از مرورگرهای موبایلی از www.playunite.org قابل دانلود است.
مبارزه با نگاه مرگبار: گات استارتد. ات[8]
در هند، این باور که زنان با پوشیدن لباسهای بیشرمانه یا تحریککننده عامل خشونت و تجاوز جنسی هستند باوری رایج است.
گات استارتد. ات (www.gotstarted.at و http://www.facebook.com/gotstarted) برای همهی زنان، در هرجایی که باشد، دعوتنامهای ارسال میکند و از آنها میخواهد برای زیر سوال بردن این باور، از آنچه در مواجهه با نگاههای هرزه یا مزاحم به تن داشتهاند تصویری ارسال کنند.
درو آرورا[9] و یوث کالکتیو[10]، حامیان این طرح، میخواهند ثابت کنند که نیات فرد ناظر است که عامل ایجاد تفاوت است، نه لباسهایی که زنان میپوشند یا تنها بودنشان.
صفحه ی فیسبوک گات استارتد ات، که توسط اعضای گروه اداره میشود، به مسائل جنسیتی اشاره میکند که امروزه در جامعه ی هند شایع است و به منزله ی یک آزمایشگاه مفهومی برای طراحی و ارسال پوسترهای جسورانهای است که ساده و قابل درک هستند و زنان در سنین و با پیشزمینههای مختلف میتوانند با آنها ارتباط برقرار کنند. در این پوسترها مولفهی طنز نیز گنجانده شده است تا افراد انگیزه داشته باشند این پوسترها را با دیگران در میان بگذارند و تا جای ممکن پیرامون موضوعات تابو، از قبیل آزار جنسی، فحشا یا همجنسگرایی، بحث کنند.
وبسایت اصلی، یعنی www.gotstarted.at، دارای واسط تامبلر است که به دست کاربران مدیریت میشود: زنان، در هر جایی که باشند، دعوت میشوند به وبسایت مراجعه کنند. ایدهی گات استارتد ات، یعنی افزایش بحث پیرامون این قبیل مسائلی که غالبا نادیده گرفته میشوند، رفته رفته و به صورت پیوسته تکثیر میشود!
مبارزه با گردنکلفتی و اوباش: وی استاپ هیت[11]
وی استاپ هیت یک برنامه غیرانتفاعی است که توسط شرکت ریلایز[12] آغاز شده است و با استفاده از پلتفرم های رسانههای اجتماعی که نوجوانان را در کمک به افزایش اعتماد به نفس یکدیگر مشارکت میدهند، افزایش عزت نفس در نوجوانان را دنبال میکند.
امیلی آنه ریگال[13]، مدیر پروژه، معتقد است نوجوانانی که از خود راضی هستند دیگران را تحقیر نمیکنند. وی استاپ هیت چیزی فراتر از یک برنامهی ضد قلدری محض است. این برنامه نوعی فراخوان برای متوقف کردن نفرت است: از خود متنفر نباشید، از دیگران متنفر نباشید. اگر با دیگران مدارا نکنید، همانطور که در این ترانهی پاپ آمده است، منفور خواهید بود.
وی استاپ هیت، که توسط نوجوانان اداره میشود، به نوعی در این جمله نمود مییابد: با استفاده از کاربران نوجوان و مشهور یوتیوب، الگوهای برتر و منابعی که از نظر تحسین کنندگان نوجوان قابل اعتماد است، پیام خود را به طور مستقیم به مخاطب میرسانیم.
سایر سازمانها ویدئوهای ارسالی همه را میپذیرند، اما وی استاپ هیت همچنان میخواهد سازمانی باشد که توسط جوانان و برای جوانان اداره میشود و موفقیت خود را مرهون راهبرد رسانههای اجتماعی و تعهد به نوجوانان است. وی استاپ هیت، در مقام صدای نوجوانان، هرجا که نوجوانان آنلاین باشند حضور دارد.
وی استاپ هیت مستقیما بر کیفیت دورهی نوجوانی بیش از 100 هزار نوجوان تاثیرگذار است. ویدئوهای قدرتمند و بخش مجزای نظرات این فرصت را در اختیار نوجوانان قرار میدهد تا با هم صحبت و تفکر کنند. نوجوانان واکنش و تشکر خود را در قبال هر ویدئو ابراز میکنند و فرآیند بازتر شدن ذهن خود را با دیگران در میان میگذارند. درنتیجه، وی استاپ هیت زندگی نوجوانان را تغییر داده است و تغییر میدهد.
هدف پروژهی «عاشق دختربودن هستم[14]» http://iheartbeingagirl.blogspot.be)) ترویج رویکرد مثبت در قبال تصویرکردن زنان جوان است که با گردآوری اظهارات زنان جوان توانمند و تشویق گفتمان مثبت دربارهی برابری جنسی، زنانگی و جنسیت محقق میشود. ارزشهای محوری شامل عزت نفس، نگاه جنسی مثبت و برابری در تنوع است.
هدف پروژهی «عاشق دختربودن هستم» بحث هایی را که پیرامون هویت زنان وجود دارد بسط میدهد و هیجانات و همچنین دادههای کیفی را به این مباحث میافزاید. یعنی به جای آنکه فقط به مشاورهی پزشکی یا انواع مشاورههای دیگر اکتفا کند، گفتگو با دختران را در دستور کار قرار میدهد. برای برجسته ساختن تجارب واقعی و تفکرات زنان جوان، که دربارهی خود و جنسیتشان احساس خوبی دارند، اظهارات زنان گردآوری میشود.
مگنهیلد باگست[15]، که سمت هماهنگکننده ی یاسف (سازمان آگاهی جنسی جوانان اروپا[16]) را هم دارد، معتقد است یکی از تکالیف کلیدی زیر سوال بردن پیامهای متناقض و فشارهای اجتماعی است که بسیاری از دختران در حین رشد با آنها سروکار دارند. «عاشق دختربودن هستم» با ایجاد فضایی برای بحث درباره ناامنیها و جلب حمایت، تاکید میکند که همه انواع توانمندسازی برای داشتن انتخابهای آگاهانه در زمینه روابط، رفتار جنسی و تصمیم به تولید مثل اهمیت دارند.
انتشار اظهارات از طریق وبلاگ «عاشق دختربودن هستم»، یوتیوب و رسانههای اجتماعی، از قبیل فیسبوک و توئیتر، انجام میشود تا صرف نظر از بعد جغرافیایی، به گوش هر تعداد از زنان و دختران که ممکن است رسانده شود و به این ترتیب، بستری مناسب برای تداوم بهروزرسانیها و بحثهای بعدی فراهم میشود.
برگرفته از کتاب آزبورگ، توماس و رنه شمیدپیتر. (1397). نوآوری اجتماعی؛ راه حل هایی برای آینده پایدار. (مترجم: علی اصغر سعدآبادی). انتشارات دانشگاه امام صادق علیه اسلام.
[1]. Moraba
[2]. Gender-Based Violence (GBV)
[3]. UNiTE
[4]. Mxolisi Sakhile Xaba
[5]. Morabaraba
[6]. Umlabalaba
[7]. Zulu Chess
[8]. GotStarted.At
[9]. Dhruv Arora
[10]. Youth Collective
[11]. We Stop Hate (WSH)
[12]. Realize Inc.
[13]. Emily-Anne Rigal
[14]. I ♥ Being a Girl
[15]. Magnhild Bogseth
[16]. Youth Sexual Awareness For Europe (YSAFE)